Việc làm của sinh viên sau khi tốt nghiệp nhận được nhiều sự quan tâm của các nhà nghiên cứu và quản lý giáo dục. Sinh viên tốt nghiệp đại học tìm được việc làm đúng ngành nghề còn là điều mong mỏi của sinh viên, gia đình và toàn xã hội. Trong bối cảnh thị trường lao động đang thay đổi, nhu cầu tuyển dụng lao động có trình độ đại học chững lại, còn quy mô tuyển sinh đại học liên tục tăng cao,… điều này khiến việc giải quyết việc làm cho sinh viên tốt nghiệp càng trở lên khó khăn và cấp bách. Nâng cao năng lực việc làm cho sinh viên sau khi tốt nghiệp là một nội dung quan trọng trong các chương trình nghị sự về giáo dục và giải quyết việc làm cho người lao động ở mỗi quốc gia. Việc biên soạn cuốn sách này với mong muốn cung cấp tình hình việc làm của sinh viên sau khi tốt nghiệp đại học, nâng cao năng lực việc làm của sinh viên và gắn được đào tạo đại học với thị trường lao động.

Cuốn sách chuyên khảo này do nhóm tác giả đến từ Đại học Valencia và Trường Đại học Kinh tế Quốc dân làm đồng chủ biên và trực tiếp thực hiện, bao gồm GS.TS. Nguyễn Văn Thắng, GS.TS. José María Peiró, PGS.TS. Lê Quang Cảnh, GS.TS. Vicente González-Romá, và GS.TS. Vicente Martinez-Tur.

Cuốn sách gồm có 7 chương và nội dung của từng chương được tóm tắt như sau:

Chương 1 giới thiệu chung về bối cảnh, sự ra đời và nội dung của cuốn sách. Chương mở đầu bằng giới thiệu về giáo dục đại học nhằm cung cấp bối cảnh về tình hình đào tạo đại học ở Việt Nam. Phần tiếp theo đề cập tới khảo sát sinh viên tốt nghiệp ở cấp độ quốc gia và khảo sát việc làm của sinh viên tốt nghiệp tại trường đại học. Chương này còn giới thiệu bức tranh chung của thị trường lao động về lực lượng lao động, thất nghiệp-trong đó đề cập tới thất nghiệp của nhóm lao động có trình độ đại học, năng suất và tiền công và những thách thức trên thị trường lao động Việt Nam.

Chương 2 mô tả về khảo sát sinh viên tại năm trường đối tác Việt Nam là thành viên của dự án. Các nội dung lần lượt được đề cập liên quan tới mẫu khảo sát, bảng hỏi, cách thức thu thập dữ liệu, phương pháp phân tích và những hạn chế trong khảo sát này. Ngoài ra, chương 2 còn mô tả phương pháp phân tích dữ liệu, những kiểm định được thực hiện nhằm đảm bảo kết quả phân tích trong báo cáo hội tụ đủ độ tin cậy.

Chương 3 trình bày những kết quả về việc làm thu được từ mẫu khảo sát sinh viên đã tốt nghiệp. Trong phần đầu tiên, chúng tôi tập trung vào tình trạng việc làm của các sinh viên đã tốt nghiệp tại thời điểm tham gia khảo sát. Các đối tượng này ở ba tình trạng việc làm khác nhau (có việc làm, không có việc làm, không đi làm) nên họ được hỏi những câu hỏi khác nhau. Các phần tiếp theo lần lượt đề cập tới những nội dung liên quan tới ba nhóm đối tượng sinh viên tốt nghiệp có việc làm, sinh viên tốt nghiệp chưa có việc làm và sinh viên tốt nghiệp nhưng không tham gia các hoạt động kinh tế.

Chương 4 trình bày về kết quả đạt được cho mẫu của sinh viên tốt nghiệp được khảo sát theo giới tính (nam và nữ). Trong phần đầu tiên, chúng tôi tập trung về vị trí nghề nghiệp của nam giới và nữ giới có được trong thời gian họ trả lời bảng câu hỏi. Chúng tôi cũng trình bày kết quả đã đạt được theo giới tính của sinh viên tốt nghiệp có việc làm, tốt nghiệp nhưng thất nghiệp và tốt nghiệp nhưng không tham gia các hoạt động kinh tế cả ở các phần tiếp theo của chương.

Chương 5 phân tích kết quả thu thập được từ khảo sát theo ngành đào tạo của sinh viên tốt nghiệp. Chúng ta phân biệt giữa hai khối ngành: Khối ngành khoa học, kĩ thuật (ES) và Khối ngành khoa học xã hội (SS). Khối ngành ES bao gồm các ngành khác nhau trong lĩnh vực khoa học kĩ thuật (ví dụ điện tử, điện, cơ điện tử và kĩ thuật tự động) và khoa học sự sống (ví dụ ngành thú y, nuôi trồng thuỷ sản và khoa học vật nuôi). Khối ngành SS bao gồm các ngành khác nhau trong lĩnh vực kinh doanh (ví dụ như kinh tế, kinh doanh, kế toán, tài chính ngân hàng) và các ngành trong khoa học xã hội, luật, du lịch, ngôn ngữ Anh.

Chương 6 đề cập tới sự phù hợp giữa sinh viên tốt nghiệp với công việc họ đang nắm giữ. Có hai khía cạnh của sự phù hợp: phù hợp ngang giữa công việc và nội dung đào tạo hay còn gọi làm việc đúng ngành, và phù hợp dọc giữa yêu cầu trình độ của công việc và trình độ sinh viên nhận được ở nhà trường hay còn gọi làm việc đúng trình độ đào tạo. Nội dung của chương lần lượt đề cập sự phù hợp ngang, dọc và sự kết hợp cảu cả hai với những nội dung liên quan tới tình hình việc làm nhóm sinh viên tốt nghiệp đang làm việc.

Chương 7 trình bày một cách tổng hợp các kết quả đã được đề cập trong các chương trước và đưa ra một số khuyến nghị cho các bên liên quan. Trong chương trước của cuốn sách, kết quả khảo sát đã được phân tích theo mẫu tổng thể cũng như theo các mẫu thành phần khác nhau: theo giới tính, theo ngành học và theo sự phù hợp của công việc với đào tạo trong nhà trường. Việc tích hợp của những kết quả khảo sát này đưa ra một số kết quả quan trọng, mang tính phát hiện được suy ra từ nghiên cứu.

Độc giả quan tâm vui lòng xem chi tiết tại đây:

https://drive.google.com/file/d/1NNKGUYn2oAZ2cAajuqBxLGtEzdOO72aB/view

Bài và Ảnh: Viện PTBV